Een Eigen Adem
Er zijn van die cols die je in één adem kan opdreunen; Alpe d’Huez, Mont Ventoux en de Galibier bijvoorbeeld. Stuk voor stuk adembenemend, historisch en onderdeel van een voor de liefhebber bekend stukje wielerhistorie. Maar dan is er ook nog iets wat een eigen adem nodig lijkt te hebben. Iets van de buitenadem categorie. Een beklimming waar geen van de renners in het huidige peloton ooit in koers tegenop gereden is. Sterker nog: 99,8% van het peloton was nog niet eens geboren toen deze historische klim voor het laatst in de Tour de France werd opgenomen. Een oude slapende legende, maar tegelijkertijd een nieuwe in de maak. Uniek in verschijning, moeilijkheid en zijn impact op de sport. En 9 juli mogen wij ervan genieten…lees verder!
Het lijkt op het eerste oog simpelweg één van de 80 vulkanische pukkels in Chaîne des Puys. Een voornamelijk groen blokje, zoals mijn neefje van drie (in zijn woorden ‘bijna vier’) een platte vulkaan zou tekenen. Wanneer er een wolkendek hangt lijkt het observatorium op de top te zweven. Iets wat goed zichtbaar is vanuit het dorpje Clermont-Ferrand. Een dorpje waar niet de minste goden hun geboortegrond vinden. Blaise Pascal is er op de wereld gekomen. Wielrenner Raphaël Geminiani wist er in 1951 een Touretappe op zijn naam te schrijven voor zijn geboortehuis, en ook de broers André en Edouard Michelin hebben de inspirerende omgeving gebruikt om tot het idee van rubberen banden te komen. Tegenwoordig kan je er op de koffie bij de ouders van de Frans kampioen tijdrijden Rémi Cavagna. Maar er hangt nog iets in de lucht… Wanneer je diep ademhaalt en de oren spitst hoor je rammelende toe-clips. Ruik je merino wol vermengd met zweet en wijn en komt er een twinkeling en tinteling op je huid aan de gedachte dat Fausto Coppi hier in 1952 zijn basis legde voor zijn Touroverwinning door in extremis de ontketende Nederlander Jan Nolten terug te halen. Dit jaar is het zo ver. Na 35 jaar schitteren in afwezigheid is het tijd voor een hereniging met een lang verloren vriend die de sport al zo veel moois heeft gebracht: de Puy de Dôme.
De slotklim van de 9e etappe van de Tour de France is 13,3km lang met een gemiddelde van 7,7%. Hierin worden 1415 hoogtemeters overwonnen. En het zijn vooral de laatste 4 kilometers, met een gemiddelde van 11,7% met uitschieters naar 18% die deze klim magisch en monsterlijk tegelijk maken. Tour de France-baas Christian Prudhomme droomt al sinds zijn aanstelling als directeur in 2004 zowat jaarlijks hardop dat hij zo graag terug wil naar Puy de Dôme, de plek waar hij als 4-jarig jochie zelf gegrepen werd door de magie van de Tour, toen hij zag hoe Jacques Anquetil en Raymond Poulidor er een legendarisch duel om de Tourzege van 1964 uitvochten.
Nooit kwam Pou-Pou, de opa van Mathieu van der Poel, dichter bij het onttronen van Monsieur Chrono dan in die Tour van 1964. Door te vroeg te juichen had Pou-Pou al een kleine minuut verloren in de etappe naar Monaco. Tel daar een lekke band in de tijdrit en een gebroken spaak in de etappe naar Toulouse bij op en de achterstand van om en nabij drie minuten was daar. Een achterstand die de getergde publiekslieveling in een solo ontsnapping naar Luchon bijna helemaal goed maakte, waardoor de strijd weer spannender was dan ooit. De twee rivalen vochten, schouder aan schouder, nek aan nek, een ongelofelijke strijd uit op de Puy de Dôme die beelden opleverden die nog altijd tot de verbeelding spreken. De populaire Poulidor wist in de laatste kilometer bijna een minuut te pakken, maar het zou uiteindelijk niet genoeg zijn.
Dat de Puy de Dôme een kruising tussen monster, sloper, tovenaar, verhalenmachine en goddelijke klim is valt ook te zien in de Tour van 1959, wanneer er een tijdrit naar de top in het routeboek staat. Een bizarre slijtageslag tegen de klok waarvan winnaar Federico Bahamontes later zou zeggen dat het misschien wel zijn zwaarste en mooiste overwinning ooit zou zijn. Of wat de denken van de intense gekmakende strijd tussen Greg Lemond en Bernard Hinault in 1986. De twee ploegmaats die elkaar naar ongekende hoogte pushten in een cadans van rond de 50. Deze Puy de Dôme heeft nog nooit teleurgesteld. Voor de toeschouwer dan…
In 1975 vormde de Puy de Dôme een decor voor een memorabele aflevering in de grote wielershow. In achtervolging op de latere ritwinnaar Lucien van Impe en latere eindwinnaar Bernard Thévenet kreeg Eddy Merckx hier namelijk een klap op zijn lever van een Franse ‘supporter’. Eddy hoopte als eerste renner voor de zesde keer de Tour de France op zijn naam te schrijven, maar na de klap op de Puy de Dôme zou dit onmogelijk blijken. Hoewel hij diezelfde dag de schade wist te beperken, bleef hij last houden en kwam hij twee dagen later geparkeerd te staan. Na de etappe daalde Merckx woedend de berg af om op zoek te gaan naar de Franse ‘supporter’ die hem had getroffen. De man, Nello Breton, zou later veroordeeld worden tot het betalen van een schadevergoeding van 1 Franse franc…
De iets jongere Nederlandse lezer kent deze vulkanische puist misschien ook nog wel van de Tour van 1988. De Tour van ‘’Waar Rooks is, is Theunisse’ was voor de Nederlanders fantastisch met zeven dagzeges, maar zou ontaarden in een achterkamer gevecht. Waar Theunisse en Delgado met elkaar in gevecht waren om de eindoverwinning, leek Rooks er als derde met het been vandoor te gaan nadat zowel Theunisse als Pedro Delgado positief werden getest op doping. Maar zoals het (wieler)leven wel vaker onnavolgbaar lijkt te zijn, was dat hier niet anders. De organisatie besloot de tests tegen elkaar weg te strepen, waardoor de Spanjaard onbedreigd het geel kon pakken.
Sinds die Tour is de Puy de Dôme nooit meer in het parcours opgenomen. De smalle wegen waren niet meer geschikt voor het circus van de omvangrijke reclamekaravaan en een treinspoortje wat in 2010 werd aangelegd heeft de boel nog eens smaller en onbegaanbaarder gemaakt. Tet daarbij op dat het een beschermd natuur en UNESCO gebied is wat slechts een paar keer per jaar voor toeristen wordt geopend, waar je via een hele obscure site die met MS-DOS gemaakt lijkt te zijn je kan inschrijven en hopen dat je naar boven mag. Een website gemaakt door iemand die nog nooit een computer lijkt te hebben gezien, met een cookie banner waar de lokale bloemist in wordt geprezen. Ik zal niet zeggen hoe vaak ik het al geprobeerd heb, maar de Puy de Dôme blijft voor mij vooralsnog een droom. Maar wel een droom die 9 juli dichterbij dan ooit gaat komen. Een droom die ik kan gaan onthouden. Een droom gebouwd op herinneringen uit het verleden, maar nog compleet maakbaar. Een droom…met een eigen adem.
Geschreven door WattCycling trainer Boyd ‘El Tractor’ Welsink
Ook een onverwoestbare tractor kan wel eens sputteren
Komende week staan alle trainingen in het teken van pacen. Je wil hard genoeg rijden om de longen precies leeg te persen, maar ook niet zo hard dat je jezelf opblaast en te vroeg buiten adem raakt. Naast het smijten en strooien met krachten is het controleren van de krachten ook een kunst. Kom trainen en smeer die wattages uit!
