Levenslustige Ludwig

Als een gelukzalige voldane bankzitter na een van de mooiste edities van de Tour de France in jaren keek ik kettingsmeer kwijlend uit naar het toetje. Naar een grand dessert om het 21- gangen diner af te toppen met de Tour de France Femmes. Want vrouwenwielrennen boert goed anno 2022, al blijft het uitkijken voor strobalen op de weg. Vraag maar aan Roglic. Nu heb ik Frans op de middelbare school als een van de eerste vakken laten vallen, niet wetende dat juist het vallen een vak apart zou worden. Bijna dagelijks tettert er accident catastrophique door de koersradio wanneer er weer een kleurrijk mikado op het asfalt is ontstaan. En er is één rood-wit gekleurd kruis dat deze dans met een lach op haar gezicht weet te ontspringen. Lees verder!

Angstig. Zo kun je het koersgedrag in de Tour de France Femmes wel beschrijven. Toprensters als Emma Norsgaard, Marta Cavalli en Amanda Spratt hebben de koers na één of meer valpartijen helaas al moeten verlaten. En vrouwen als Bastianelli, Van der Broek – Blaak en Kopecky rijden na meerdere vrije vallen inmiddels als sponsormateriaal voor Hansaplast mee in de reclamekaravaan. Meerdere theorieën doen de ronde over hoe dit toch kan. Is het niveauverschil te groot in het peloton, waardoor sommige rensters bij willen blijven maar dat eigenlijk niet meer kunnen met foutjes tot gevolg? Zijn er te weinig meerdaagse koersen voor vrouwen en sluipt de vermoeidheid en daarmee stuurfoutjes in het peloton? Is het parcours te uitdagend? Zijn de belangen te groot en is vrouwenwielrenner te snel gepusht waardoor het nu sputtert? Of wordt er simpelweg te veel geremd, waardoor gevaarlijke situaties ontstaan? Iedereen die wel eens mee heeft gereden op Sloten weet dat remmen in principe overbodig zijn in een koers: “In de remmen knijpen is over het asfalt strijken” heb ik wel eens horen zeggen.

We kunnen wel vindingrijk zijn en oplossingen bedenken die voor meer veiligheid in het peloton moeten zorgen, maar dan moeten we wel weten wat veiligheid dan voor ons betekent. Is dat geen slachtoffer worden van valpartijen? Of gaat het erom dat je je veilig voelt binnen je ploeg of in het peloton? Vooralsnog lijken we veiligheid vooral als iets te beschouwen dat door technologie en fysieke bescherming gecontroleerd kan worden. Maar wat als we anno 2022 overweldigd worden door alle crises binnen en buiten het peloton waarin we het gevoel hebben dat we niet echt iets kunnen betekenen of controleren? Dan ontstaat er een situatie waarin maakbaarheid en onmacht elkaar versterken en zal onze relatie tot de wereld alleen maar meer in het teken van angst komen te staan. De gevaren lijken dan net als het mythische monster Hydra alleen maar veelkoppiger te worden. Elke keer als een renster door angst onderuit gehakt wordt, komen er door de groeiende angst twee gevaren voor terug.

Dus wat betekent dit voor de praktijk? Moeten we moedig de gevaren trotseren, de primaire menselijke gpx aandrift route volgen richting veiligheid, of misschien bevragen of de angst impuls wel zo behulpzaam is? Bij dat laatste kunnen we rekenen op de hulp van een vrouw met een lange adem: Hannah Arendt. Zij heeft ons laten zien dat je op zijn minst af en toe tegen je eigen drang naar veiligheid in kan denken, door je af te vragen op die primaire impuls wel van toepassing is. Bij angst voor criminaliteit bijvoorbeeld, gaat het doorgaans niet om de acute dreiging, maar om een meer cognitieve angst op basis van cijfers, nieuwsberichten, slecht slapen of een nieuwe omgeving.

Denker Gerben Bakker wees mij vervolgens in een interessante richting, waar Elisa Longo Borghini juist de verkeerde kant op werd gewezen. Hij stelt dat we moeten accepteren dat de morele tekortkomingen van de mens dusdanig systemisch van aard zijn, dat we moeten nadenken over het veredelen van ons moreel vermogen. Een soort demonteren van een fiets die mee moet de fietskoffer en het vliegtuig in. Want ook al weten we dat zo goedkoop mogelijk vliegen met EasyJet naar Mallorca met onze fiets bijdraagt aan de opwarming van de aarde en daarmee een probleem zal zijn voor onze kinderen, toch doen we het. Dat is een voorbeeld van een tekortkoming in onze morele psychologie. Dus wat kunnen we doen? Hoe kunnen we invloed hebben, dingen veranderen in onze levens, betekenisvolle nuances aanbrengen zonder in de verstrengeling van onmacht en maakbaarheid te belanden. Want eenmaal overgeleverd aan de maakbaarheid, is het lastig om te voelen hoe je dingen kunt veranderen. Een optimistische richting, en dan komen we weer terug bij Arendt, zou kunnen liggen in het handelen.

Niet handelen op de beurs, of in CO2 certificaten, maar handelen als in samen met anderen een betekenisvolle verhouding tot de wereld opbouwen, via gedeelde verhalen en verbeelding. De Indiase auteur Amitav Ghosh pleit er via eenzelfde denkwijze voor om het klimaatprobleem niet te reduceren tot de CO2-waarden en de zeespiegelstijging, want dan vergeten we eenvoudig waar het écht om gaat: onze plek op de aarde. Aan die plek moeten we betekenis geven. En daarom is er een narratief nodig, een verhaal waar we ons mee kunnen verbinden. Net als bij de Grieken de tragedies bij de politiek hoorden, en de verhalen waarin mensen meededen en deelden duidelijk maakten wat de politieke besluitvorming en de bijbehorende dilemma’s betekenden. Met dit verhalende karakter creëren we de mogelijkheid je in te leven in anderen, in plaats van andere mensen te zien als een risicofactor.

Ik mag Arendts optimisme wel, maar helemaal overtuigd ben ik nog niet. Kunnen we echt op basis van ons denken, willen en oordelen veranderingen in gang zetten? Is dit voldoende om aan de valpartij te ontsnappen en de actie-reactie die bestaat tussen angst en veiligheidsdenken te ontspringen? Terwijl ik hier op de bank met de gordijnen dicht een beetje over zit te tobben, werp ik mijn blik weer richting het tv-scherm. Het was de laatste kilometer van de 3^e etappe in de Tour de France Femmes. Een aankomst licht heuvel op met nog één scherpe bocht erin. Een veelvoorkomende vraag bij zo een aankomst is niet óf, maar hoé Marianne Vos gaat winnen. Heeft ze één, twee of drie versnellingen nodig om iedereen los te rijden? Maar koers zou koers niet zijn als het niet net even anders zou lopen…

Met een fabelachtige inspanning op de slotmuur in Épernay wist Cecilie Uttrup Ludwig Marianne Vos van zich af te schudden en de mooiste overwinning uit haar carrière binnen te slepen. Gekleed in de Deense kampioenstrui, verdient door haar enige eerdere overwinning, verscheen ze vol ongeloof voor de camera voor een interview. Het shirt, rood met een wit kruis op de borst, deed gevaar vermoeden, maar wat volgde was twee minuten aan zorgeloze puurheid. De emoties niet de baas. Geen mediatraining in de achterzak. Niets geen angst. Geen controle. Louter met stomheid geslagen, verpakt in tranen en een lach. Van de negen rensters voorop gaf ik haar de minste kansen, maar de met Viking bloed gevulde Ludwig besloot anders. Ze wist net dieper te graven dan iedereen en de beste puncheur van de wereld erop te leggen. En dat besefte ze zich voor de camera als geen ander.

Het interview was ongepolijst, eerlijk en emotioneel. Tussen het snikken, snotteren en happen naar adem probeerde ze woorden te vinden om haar gevoel te beschrijven. De blik in haar ogen droeg zo veel ongeloof, oprechtheid en interesse met zich mee dat ik me thuis op de bank de meest belangrijke persoon voelde op dat moment. Op de bonnefooi ooit op haar 18^e naar Nederland gekomen om te koersen. Tot voor kort nog werkzaam in een supermarkt om überhaupt rond te kunnen komen, om maar niet te spreken van de mentale tikken die ze afgelopen jaren heeft moeten incasseren. Zonder al te veel support en geloof van buitenaf wist Ludwig op basis van haar denken en willen toch een verandering in gang te zetten. En haar verhaal, haar emotie, haar levenslust deed de wereldwijde wielerpers opspringen.

En niet alleen de wielerpers. Deze levenslustige Ludwig, die als een van de weinige vrouwen tot op heden alle valpartijen heeft weten te ontspringen, heeft me weten te raken. Met haar onovertroffen oprechte aandachtige dankbare verschijning en verhaal wist ze alle angstige schroom waar ik die dag mee te maken had in ieder geval van me af te spoelen. Een van de mooiste karakters uit het peloton is nu ook een winnaar. En dankzij haar, voel ik me dat ook. Ik demonteer de gedachtes die me deze dag binnen hielden, doe de gordijnen open, pomp mijn banden op en stap op de fiets.

Wat een mooie dag

Geschreven door WattCycling trainer Boyd ‘El Tractor’ Welsink
Ook een onverwoestbare tractor kan wel eens sputteren

Komende week staan de trainingen bij WattCycling in het teken van de Sweet Spot. Soms zit je er net even onder, dan weer erboven, en zo nu en dan er precies op. En al die situaties zijn nodig om het algehele fietsleven een niveau omhoog te brengen. Kom trainen en prikkel jezelf en anderen!