Lof voor Zot
Lof, nauw verwant aan het Finse lupa en lubō, vind haar oorsprong in toestemming en liefde. Voeg er wat toeters en bellen aan toe en men heeft een loftrompet. Doet me direct denken aan het meesterwerk van Erasmus Lof der zotheid waarin alle narren, zotten en dwazen de gelukkigste soort mensen waren. Dit waren zorgeloze mensen die kwaad niet eens in de gaten hadden of er makkelijk overheen stapten. Volledig steunend op onwetendheid, genot, vreugde en verbeelding gingen zij vrolijk en trompetterend door het leven. Het hele menselijke leven was niet anders dan een spel van zotheid.
Een toneelspel, waarin mensen zich met maskers op vertoonden en hun rol speelden totdat de regisseur hen van het toneel afhaalde. Vaak gaf de regisseur dezelfde persoon opdracht in verschillende rollen op te treden, zodat wie kort tevoren nog een koning speelde, nu een slaafje voorstelde. Dit alles was maar schijn, maar dit toneelstuk werd nu eenmaal niet anders gespeeld. Want juist de valse schijn boeide de toeschouwers. Het was verkeerd om je niet aan de omstandigheden aan te passen. Het was verstandig om niets buiten je eigen rol te willen weten en samen met alle mensen je ogen te sluiten of mee te dwalen. Zo werd het toneelstuk van het leven opgevoerd.
Het handboek van de stoïcijnse meesterknecht Epictetus had het een kleine top2000 jaar eerder ook al over het toneelstuk dat leven heet. Hij schetste het bestaan als een rol in een toneelstuk. Alleen heb je eigen rol niet gekozen, je hebt geen zeggenschap over wat er met je rol gaat gebeuren en ook geen controle over hoe lang je rol in het stuk zal duren. In plaat van hier tegen te vechten en op zoek gaan naar een schijncontrole, is het je taak de rol waarin je terecht komt zo goed als je kan te vertolken.
Van lof, via het toneelstuk, naar controle. Wat heeft dit nog met uitblinken op de fiets te maken vraag je je misschien af. Na een knallend rondje en wat overpeinzen denk ik best wel wat. Veel van onze aandacht gaat uit naar bepaalde spullen, reputatie of fysieke verschijning. Een ook al zijn deze dingen goed (ik ben heel blij met mijn fiets, tractor reputatie en de omvang van mijn bovenbenen), het merendeel van de blijdschap om deze zaken is extreem vatbaar voor krachten buiten mijn macht. Al deze zaken zijn makkelijk te beïnvloeden buiten mijn controle om. Door hierop te leunen leg ik een groot gedeelte van de potentiële lof die ik kan ontvangen in de grillen van iets of iemand anders. Dat is, net als in de chasse patate, geen goede positie om in te zitten. Dus ook al hebben we enigszins controle over onze acties, we hebben geen controle over de uitkomst. Lof van buitenaf is daarom nooit gegarandeerd.
Wanneer we het dus zouden moeten hebben van intrinsieke lof, lijkt het handiger te zijn onze aandacht te verleggen naar dingen die we meer lijken te kunnen controleren. Dan kom je al gauw uit bij het uitstellen of opschorten van oordelen en het kiezen van een fatsoenlijke houding. Is het makkelijk? Absoluut niet. Zelfs een klein moment van aandachtsverlies kan je laten terugvallen in slechtere gewoontes en als een Eiffeltoren van papier-maché bij code geel kan het in één keer weer instorten. Maar er valt een analogie te trekken naar het wielrennen…
Het is voor een fietser makkelijker te crashen dan de fiets netjes op het fietspad te houden. Je zit met balans, ander verkeer, etc. één moment van aandacht verslapping kan al een fatale crash opleveren. Sterker nog. Je hoeft helemaal niets te doen om het fout af te laten lopen. Een fractie van een seconde aandacht verliezen en vergeten te sturen geeft eenzelfde fataal resultaat.
Hoewel ik zelden zo vaak fataal in een zin heb gezegd is dit dus goed nieuws. Als wielrenners zijn we getraind onze aandacht erbij te houden. We moeten ieder moment gefocust zijn, vertrouwen op onze eigen kunde zonder de bevestiging van anderen en altijd voorbereid zijn op het (on)bekende wat nog gaat komen. Fietsen is daarom ook veel meer dan fietsen en een prachtige manier van leven. En rondje fietsen, hoe lang of kort, is een levensles op twee wielen. Mits je de aandacht er een beetje bijhoudt. En doe vooral af en toe eens zot met een bordjessprint of andere route. De enige die dat kan controleren ben je zelf…
Waarvoor alle lof.
Komende week staan de WattCycling trainingen in het teken van de Ramptest om het nieuwe jaar met adequate zones te kunnen starten. Nu heeft lang niet iedereen de beschikking tot een Wattbike thuis en is de Ramptest buiten uitvoeren ook schier onmogelijk te noemen. Gelukkig staan er in deze mail genoeg alternatieve trainingsvormen en is het ook naast de fiets goed mogelijk iedere minuut net een beetje meer aandacht en vermogen te leveren. Begin het nieuwe jaar goed en laat ook alle kleine stapjes tellen.
Geschreven door WattCycling trainer Boyd ‘El Tractor’ Welsink
Ook een onverwoestbare tractor kan wel eens sputteren
