Ongecontroleerd Klimmen

Het regent vanuit het noordoosten als koude druppels van een bergbeekje die opspatten in mijn gezicht. Alleen ben ik niet in de Franse Alpen of Spaanse Pyreneeën, maar fiets ik tegenwind langs een donker Amsterdam – Rijnkanaal richting Amsterdam. Het eeuwige fiets forenzen dilemma van Nederlandse bergen speelt op zo’n moment altijd weer op: regenkleding aan houden en het nèt te warm krijgen, of me nat laten regenen. In beide gevallen kom ik nat aan. En waarschijnlijk alsnog te laat. Of kan ik ook gewoon wat gas en controle terugnemen? Lees verder…

Ik heb lang niet altijd haast, voor voel wel bijna altijd de gehaastheid of gejaagdheid van alles wat ik nog wil doen of waarvan ik denk dat het moet gebeuren. Tenzij ik in de bergen fiets. Wetende dat ik met mijn bouw (die meer weg heeft van de volgauto dan van een fietser) toch niet als snelste boven kom, wil ik zo lang mogelijk van ieder detail, van iedere geur en van ieder gevecht (met mezelf) genieten. Dus wat maakt dat het daar wel lukt en in het dagelijkse leven minder? Welke magische krachten brengen bergen of het beklimmen daarvan met zich mee?

Met behulp van Harmut Rosa heb ik een idee gekregen. Een theorie. Twee dingen die al fietsend een berg klimmen met zich mee brengen zijn onbeschikbaarheid en onbeheersbaarheid. Twee factoren die absoluut aan de orde zijn wanneer je op een ouderwetse fiets, met mijn bouw, de natuur probeert te bedwingen. Want in het dagelijks leven proberen we continue dingen beheersbaar te maken; juridisch berekenbaar, politiek gezien of dingen tot op het atoom wetenschappelijk uitzoeken. We hebben alle muziek van de wereld op onze telefoon, terwijl we in een gecontroleerde kamertemperatuur op afstand ernaar kunnen luisteren in een licht dat gedimd is naar onze voorkeur. En het eten? Dat is al voorverpakt bereid en wordt anders wel bezorgd. Deze beheersbaarheid en controle valt eenvoudig aan te zien voor een vorm van perfectie, maar het mist iets…

Het mist kleur, het mysterie dat ons verlangen wekt. En verlangen is wat we nodig hebben om gedreven en gemotiveerd te zijn. Om ons wel die Col de L’Iseran op te hijsen. Voor mij geldt dan ook het gezegde: ‘’volledig bekend en gepland, is het einde van de vent’’. Geen idee of dit een bestaand gezegde is, maar bij deze zou ik hem dan in het leven willen roepen.

De basis van dit verlangen lijkt te liggen in het vertrouwen in de wereld. Niet in de uitschieters, maar in de basis. Waarom komen we zelden meer in de situatie dat iemand ons vraagt of hij even onze fiets kan lenen om ergens heen te gaan? En als het al gebeurt, zeker bij een vreemde…waarom is waarschijnlijk de eerste gedachte dat iemand er wel eens mee weg zou kunnen rijden? Waarom handelen we zo uit angst? Uit veiligheid? Uit controle? Één op de drie huizen in de wijk waar ik nu in Weesp woon heeft een alarmsysteem met camera, terwijl ironisch genoeg blijkt dat hoe meer beveiliging je ophangt, hoe angstiger je je voelt. Het naar onze hand zetten en controleren van de wereld zorgt er op die manier voor dat we een context scheppen waarin we er ons juist niet meer thuis kunnen voelen.

Ik snap denk ik vrij zuiver het verlangen naar het goede leven waarin veel van de wereld beschikbaar is. Steeds verdere oorden, nieuwe fietswegen en in de toekomst misschien wel een Strava KOM in de ruimte. Nieuwe ervaringen die onze horizon verbreden. Maar dat is vanuit het idee om verder te komen…

Dat is wat anders dan groeien om het groeien. Harder fietsen om te blijven waar we al zijn. Dus wanneer je nieuwsgierig bent, iets nieuws probeert, of van omgeving verandert, kan je iets op een andere manier bekijken. En als iets beter of fijner lijkt te zijn kun je er zelfs voor kiezen het oude uit je achterzak te gooien. Maar dat is wat anders dan groeien of innoveren zonder dat daar behoefte of gevoel voor is. Meer auto’s, smartphones en Excels bouwen om als een alcoholist of dopingzondaar, er steeds meer van nodig hebben om hetgeen wat we al hebben hoogstens in stand te houden.

Wat bergen doen is je anders laten verhouden tot de wereld. Je kan sneller of harder willen, maar het verandert de berg niet. Je ontkomt er op een berg niet aan om je te verhouden tot de buitenwereld om je heen. Je kan niet je (on)bewuste vaste doel nastreven die je leven al overheerst: grip hebben op de wereld en de wereld naar je hand zetten. En dat is maar goed ook. In een beheerste en gecontroleerde wereld is geen ruimte voor een dialoog. Je raakt er juist van vervreemd. En met bergen kan je een ‘levende relatie’ aangaan. Je kan je laten raken door de machtigheid, resonantie voelen bij de natuur, of de muziek die in of op je hoofd zit. De oncontroleerbaarheid waarmee je kijkt, iets aanraakt, of iets laat rusten…maakt ons renner. Maakt ons mens.

Je bent niet helemaal actief, maar ook niet helemaal passief. Het is een beetje als een stokbrood uit de oven. Je kan precies doen wat er op de verpakking staat, of je kan hem net een paar minuutjes langer en net iets warmer zetten, omdat je al eens hebt ervaren dat dat net beter gaat. In de niet volledige controle, maar wel aanvoelen en aandachtig proberen, proeft het leven dan ook het lekkerst. Je stelt je namelijk open voor het onbekende, voor iets wat jou kan raken en transformeren op een manier die je zelf niet kunt voorzien. Dus het gaat niet zozeer om wat je doet, maar om wat je ervaart. En met het dubbele verlangen om enerzijds alles onder controle te hebben, maar anderzijds aangeraakt te willen worden door iets anders, werken we onszelf flink tegen. De verlangens zijn tegenstrijdig, waardoor je resonantie met jezelf of omgeving nooit zult kunnen vinden.

Moeten we dan allemaal de bergen in? Nee, het kan in van alles zitten. Vorige week was op verschillende plekken in Nederland het noorderlicht te zien. Ik ben naar Den Helder gereden in een geleende auto, om daar een nacht te verpieteren in de kou om net niets te zien. Teleurstelling? Een beetje, maar het raakt me. En met de kennis van hierboven doe ik dit veel en veel liever dan een reis boeken naar het noorderlicht, waarbij je je geld terugkrijgt als je het onverhoopt niet ziet. Het is hier weer die paradox; het noorderlicht kunnen blijven zien als een mysterieus en sensationeel natuurverschijnsel waardoor we geraakt kunnen worden, maar blijkbaar ook willen controleren. Terwijl het mooie juist zit in niet weten wanneer en hoe iets je raak. Het is niet te plannen… Iedereen die ooit liefde heeft gevoeld of kent, kan beamen dat het zo werkt. Want dat is misschien wel de mooiste ongecontroleerde vorm van geraakt kunnen worden die er bestaat.

Je kunt balletklassen, concerten, vakanties, massages en geestverruimende ceremonies boeken en daarmee alles ontvangen wat er mogelijk en beschikbaar is. En geloven in alles wat je beloofd is, maar juist die persoon loopt hoogstwaarschijnlijk het onbeschikbare mis waar hij of zij nu juist op uit was. Dus onze hang naar controleerbaarheid werkt niet alleen niet, we kunnen het nooit bereiken en krijgen zelfs het tegenovergestelde voorgeschoteld: oorlog, honger en ziekte.

Dus laten we ons alsjeblieft richten op de goede vormen van oncontroleerbaarheid, waarmee je wél in contact kunt treden. Waarmee verbinding boven controle gaat. Waarmee er een liefdevolle resonantie is met je omgeving. Een relatie die je aan wil gaan. En dat begint niet met iets wat jij gecontroleerd doet, maar met affectie. Affectie voor de andere kant. De stem, de geur, de kleur. Dus als je komende week op de Wattbike zit en als een ware Pogacar de Alto d’Angliru op zoeft, probeer dat ongecontroleerd naar boven te gaan en het uitzicht op je binnen te laten komen. Het begint er steeds meer op te lijken dat dat de beste training is die je je (fiets)leven kunt gunnen.

Geschreven door WattCycling trainer Boyd ‘El Tractor’ Welsink

Ook een onverwoestbare tractor kan wel eens sputteren

Komende week staan alle trainingen in het teken van Klimmen. We duiken het verleden en de toekomst in en reizen af naar de mooiste plekken van Europa om daar ons een weg naar boven te banen. Kom trainen en geniet van het machtige mooie wat de bergen te bieden hebben.