Op Zoek naar Zuurstof

Het is 9 oktober 2007 als de sterke Rus Aleksandr Kolobnev zich zwoegend door de straten van Siena hijst. Waar hij vlak voor Siena nog een voorsprong van ruim een minuut had, blijven daar op de meet maar 3 seconden van over. Volledig leeg getrokken en verrast door de zware aankomst pakt hij daar de grootste overwinning uit zijn carrière. Iets waar hij op dat moment geen benul van heeft. Van de 113 renners komen er die dag slechts 42 over de meet. De rest is ergens in het Toscaanse stof, met materiaalpech of happend naar zuurstof, achtergebleven. De Monte Paschi Eroica, nu beter bekend als de Strade Bianche, is een prooi voor Kolobnev. Nu 15 jaar later bereid topfavoriet Mathieu van der Poel zich voor op de Strade in het Syncrosfera hotel in Denia. Eigenaar van het hotel? Aleksandr Kolobnev. Lees verder…

Het is begin oktober als de eerste editie van de latere Strade Bianche verreden gaat worden. Het seizoen was lang, waardoor slechts een enkeling de moeite heeft genomen het parcours te verkennen. Een week na het WK was het meer uitrijden door Toscane dan dat het een koers van naam was. Al dachten de organisatoren daar anders over. Die riepen heel hard dat ze van deze wedstrijd een klassieker wilde maken, naar het voorbeeld van Parijs – Roubaix, een wedstrijd die al meer dan honderd jaar bestond. Amper veertien ploegen, veelal Italiaans, stonden aan de start, samen met een piepjonge Niki Terpstra, Ronde van Vlaanderen winnaar Alessandro Ballan, de broertjes Schleck en good old Filippo Pozzato. Voor de start was het vooral een kijken naar elkaar geweest. Met welke wielen rijdt de concurrentie? Welke bandenspanning? Wat voor fiets? Moet je aanvallen of wachten? Heb je überhaupt iets aan tactiek? De koers was voor de renners één groot vraagteken en een hel voor de mecaniciens. Inmiddels kent de erelijst van de Strade namen als Fabian Cancellara, Philippe Gilbert, Michal Kwiatkowski, Alaphilippe, Van Aert, Van der Poel en Pogacar… en zo krijgt de overwinning van Kolobnev ieder jaar weer een beetje meer glans.

De loopbaan van Kolobnev zou in de jaren daarna nog aardig kronkelen, maar nooit ofte nimmer werd hij schuldig bevonden aan een stuurfout. Er is een positieve dopingtest in de Tour van 2011, hij zou Vinokourov voor een zak geld hebben laten winnen in Luik-Bastenaken-Luik en kent wat materiaalpech op slechte momenten. Toch kruisen de paden van Kolobnev en de Strade Bianche elkaar opnieuw, met dank aan een beetje zuurstof. Of eigenlijk het gebrek eraan.

Na een zware val en een pittige revalidatie stelde hij vast hoe weinig trainingscentra er op wielrenners waren afgestemd. Andorra, Sierra Nevada, Livigno of het magische Parador op de Teide had hij inmiddels wel gezien. En slapen in een plastic hoogtetent is ook verre van ideaal. Dus bedacht hij kamers waarin je het zuurstofgehalte kan regelen, alsof je op hoogtestage bent. Minder gedoe, en toch hetzelfde effect. Afgelopen weken hebben gasten als Tom Pidcock en Mathieu van der Poel hier hun basis gelegd voor een eventuele overwinning in de koers. Zullen ze weten wie de man achter de balie is?

Ook de kopmannen van Jumbo – Visma hebben zich als voorbereiding op de Tirreno – Adriatico op hoogte genesteld en Team Ineos doet hetzelfde richting Parijs – Nice. Nog nooit hadden kopmannen en favorieten zo weinig koerskilometers in de benen, en tegelijkertijd zo lang doorgebracht op hoogte, als nu. En geef ze eens ongelijk. Op zeeniveau bevat de lucht om en nabij 21% zuurstof. Hoe hoger je komt, hoe dunner de lucht wordt. Wie ooit een alpenreus op heeft gefietst zal het gevoel kennen dat het moeilijk wordt om adem te halen. Het effectieve zuurstofpercentage op 2300m daalt daarmee tot onder de 16%. Onderzoek wijst uit dat bij de juiste inspanning/rust verhouding een goede hoogtestage de hartslag laat zakken, zowel in rust als gedurende inspanning, de myoglobine (spiereiwit) wordt verhoogd, de lactaat opeenstapeling verminderd en een grotere productie van EPO in de nieren wordt gestimuleerd. Daarnaast worden de enzymen die betrokken zijn bij metabolisme van vet extra gestimuleerd, gaat het glucose transport met een verhoogde activiteit van GLUT1 (belangrijk voor het brein) omhoog, waarmee de concentratie, slaap en weerbaarheid tegen oxidatieve stress verbeterd. En dan laat ik de productie van jonge rode bloedcellen (reticulocyte), verhoogde groei van VEGF-cellen en verhoogde hemoglobine levels gemakshalve nog buiten beschouwing.

Al met al kan een effectieve hoogtestage de Vo2 max met 3 tot 8% verhogen, omdat het lichaam aanzienlijk efficiënter is geworden in het transporteren en gebruiken van zuurstof. En als voornamelijk aerobe sport, is zuurstof heilig. Performance specialist van het Altitude Centre in Londen schat in dat een goede hoogtestage de prestaties van een toprenner met om en nabij 2% verhoogt. En 2% is in de sport gigantisch! Om een voorbeeld te geven: Tom Dumoulin zou met 2% verbetering in de Tour de France van 2014 niet 33^e zijn geworden, maar ruimschoots het geel hebben gepakt. Anno 2023 is de (Team) Sky niet meer de limiet, maar lijken juist de limieten van de sky te zorgen voor grensverleggende mogelijkheden.

Komende weken zullen wij als liefhebber het zuurstof in ieder geval hard nodig hebben, want het koersgedrag van renners in optima forma is doorgaans adembenemend. Tel daar wat Toscaans stof, de prachtige uitzichten rond Nice en de frisse lucht bij de Adriatische kust bij op en het feest is compleet. Bijna compleet. Want kort daarop volgt Milaan – San Remo, een dikke 300km met doorgaans een spectaculaire afdaling vlak voor de meet. Een vegetarisch spekkie naar het bekkie voor mensen met een lange adem.

Geschreven door WattCycling trainer Boyd ‘El Tractor’ Welsink

Ook een onverwoestbare tractor kan wel eens sputteren

Komende week staan alle trainingen in het teken van de koers. Van Italië tot Frankrijk zullen er eendagskoersen en rittenkoersen gereden worden, die we bij WattCycling op een effectieve manier gaan simuleren. Je hoeft je geen zorgen te maken om materiaal, bandenspanning of ploegen tactieken. Het is zuurstof happen en draaien, om naar die overwinning te graaien!