Vrouwenwielrennen op de Deci – meter
Hoeveel mensen zouden er nog een marathon lopen, ijsbaden of mediteren als je er niet over mocht praten?
Hoeveel mensen zouden nog hun best doen gemiddeld boven de dertig per uur te rijden langs de Lek, Woerdense Verlaat of het Amsterdam-Rijnkanaal als het niet op Strava komt te staan? Hoeveel mensen zullen de meerderheid van hun wakkere leven besteden aan dingen die ze liever niet doen, op plaatsen waar ze liever niet zijn? En wat heeft vrouwenwielrennen hiermee te maken? Lees verder!
Bewegen is goed voor een mens. Het houdt fysiek en mentaal fris. Gezond. De kans dat we ergens komen waar we nog nooit geweest zijn, en daarmee dingen denken of doen die we nog nooit gedaan hebben, is daarmee ook groter. Bewegen biedt ons in die zin de mogelijkheid, al dan niet tijdelijk, meer te zijn dan dat we in stilstand zouden zijn. Maar hoe komen we in beweging?
Als ik nu één miljoen euro zou krijgen zou dat best wat zorgen wegnemen. Ik durf te stellen dat het me op een bepaalde manier zou opluchten en me blij zou maken. Als ik nu tien miljoen euro zou krijgen, zou ik me bewust zijn dat er ergens een limiet ligt hoe veel van iets gelukkig maakt, maar toch zou het me vermoedelijk ook nog iets blijer maken dan met dat ene miljoen. Maar als ik nu tien miljoen zou krijgen, maar wel met de wetenschap dat ik vanaf morgen niet meer mijn bed uit zou kunnen of mogen komen, kies ik toch echt niet voor die tien miljoen. Dus in die zin vind ik ’s ochtends mijn bed uitkomen meer waard dan 10 miljoen. Waarom heb ik er dan toch al dik dertig jaar moeite mee? Hoe steekt de wortel (lees: beloning) in de stok (lees: straf). Hoe krijgen mensen de juiste prikkel?
Veel van hoe we vandaag de dag denken, doen en bedrijven of ons eigen leven inrichten hebben we te danken aan Taylor. Niet de tweebenige middenvelder van Ajax, of George Taylor de botanicus. Ook niet James de muzikant of Marshall Walter ‘’Major’’ Taylor. Tot de Fransman Grégory Baugé in 2009 wereldkampioen sprint werd was Marshall de enige wereldkampioen van kleur. In een fantastische autobiografie The Fastest Bicycle Rider in the World beschrijft de vergeten grootheid haarfijn waarom hij nooit op zondag koerste en waar hij zijn intrinsieke motivatie vandaan haalde. Iets waar Frederick Taylor, de man over wie ik het nu wel hebben, een ander beeld bij had. Taylor, ingenieur en wat we vandaag de dag consultant kunnen noemen, zag zijn ideale werknemer als een beest zo dom en onverschillig dat hij geestelijk meer wegheeft van een os. Een beest wat te trainen en temmen is om zo precies en efficiënt mogelijk te werken voor geld. Een doelmatigheid en productiviteit die we in het heden, gestimuleerd door bonussen en targets, nog altijd naleven.
Een idee wat wel degelijk effectief kan zijn bij doortimmerde, eenvoudige en ook mechanische handelingen… Maar zijn wij mensen dat? Of kunnen we ook door iets anders dan voor een beloning of uit angst voor een straf in beweging komen? Mensen krijgen immers vrijwillig kinderen (heftig en pijnlijk), doen aan ijsbaden en bergklimmen (koud en gevaarlijk) en zijn bereid gratis vrijwilligerswerk te doen. Soms zorgen wortels en stokken er zelfs voor dat mensen minder hun best gaan doen. Dus een intrinsieke prikkel of financiële prikkel tel je ook niet zomaar bij elkaar op.
De bekendste studie hiernaar vond misschien wel plaats bij een kinderopvang in Haifa, Israël. Een kwart van de ouders kwam te laat, na sluitingstijd, de kinderen ophalen. Het gevolg: verdrietige kinderen en een begeleider die moest overwerken. En dus besloot de opvang, op advies van een paar economen, een boete in te stellen. Om precies te zijn: drie dollar voor iedere ouder die te laat kwam.
Het leek een slim plan: nu hadden de ouder immers twee redenen om op tijd te komen. Een morele én een financiële.
De boete werd afgekondigd en het aantal ouders dat te laat kwam ging… omhoog. Het duurde niet lang of een derde kwam pas na sluitingstijd opdagen. Nog een paar weken later was het maar liefst 40 procent. De verklaring was snel gevonden: de ouders waren de boete als een prijs gaan beschouwen. Ze voelden geen morele plicht meer om de kinderen op tijd op te halen.
Dus beweegredenen tellen zich soms op, maar soms concurreren ze met elkaar. En ze kunnen zelfs het morele kompas van een mens afstompen. Daar komt nog eens bij dat de kans groot is dat je een bepaalde creativiteit en kwaliteit aantast. Betaald per uur ga je meer uren maken. Betaalt per operatie krijg je meer opereren. Hoe hoger het target in een meubelfabriek, hoe sneller de kwaliteit van meubels doorgaans omlaag gaat. En als er per kilo meubel wordt betaald, worden meubels vooral loodzwaar. Dus wat is wijsheid? En maakt het uit als we verkeerde aannames doen over wat de mens beweegt als de voorspellingen wel kloppen? En hoe zit het met zelf vervullende voorspellingen? Gelukkig is dat niet alles; Er zijn nu ook genoeg mensen die tot op het bot gemotiveerd zijn om te werken, sporten, presteren… is dat dan dankzij de wortel en de stok, of ondanks? Ligt de scheidslijn tussen werken, presteren en spelen bij die mensen anders?
Volgens psycholoog Edward Deci is de vraag niet langer is hoe we elkaar motiveren. De echte vraag luidt: hoe scheppen we een samenleving waarin mensen zichzelf motiveren? Dat is niet links of rechts. We hebben het hier over een derde beweging, waar de juiste naam of wijze misschien nog niet voor gevonden is.
Dat brengt me bij een onderzoek van het wereldwijde knutselmerk Lego. Zij vroegen zich af waarom het veelal jongens waren die met Lego wilde spelen, en niet meisjes. De blokjes zijn er in alle kleuren en hebben weinig met geslacht of iets te maken. Er werden 1250 jongens en 1250 meisjes aan het spelen gezet en deze werden nauwgezet gevolgd om te achterhalen waar hierin een verschil zit wat het een en ander kon verklaren.
Wat blijkt, als jongens een auto maken, zien ze zichzelf als auto. Als ze een Spiderman poppetje maken, voelen ze zich Spiderman. En dat leek zich bij de meisjes precies andersom te ontplooien. Dus als het meisje een trein bouwde van de blokjes werd zij niet de trein, de trein werd het meisje. Geen beweging om iets anders te worden, maar een beweging om iets anders meer zelf te laten worden.
En als we kijken naar het huidige vrouwenwielrennen, waar de salarissen, de bonussen, de zendtijd en noem maar in opmars zijn, maar nog ver achterblijven, zien we vrouwen die zichzelf binnenstebuiten weten te keren zonder stokken en wortels. We zien een Vos, Vollering, van Vleuten, Balsamo en Kopecky alles uit zichzelf halen en daarvan genieten. Wie kijkt naar de hoofden van Blanka Vas. Longo Borghini, Norsgaard of de goedlachse Charlotte Kool ziet intrinsiek gemotiveerde sporters. Rijdsters die in een interview vooral hun liefde voor de sport laten doorsijpelen, ongeacht het resultaat. Iets wat we ook zien bij een speelse van der Poel, maar ook zeker bij een Cameron Wurf na een zeer degelijke Parijs – Roubaix direct nog een halve marathon liep met bijna 15 km/u om zijn niveau voor het WK triatlon op te krikken. Toen hem werd gevraagd ‘waarom’ reageerde hij dat het al donker werd en hij echt honger begon te krijgen. De waarom werd dus niet opgevat als een waarom wel, maar een waarom niet. Een man naar mijn hart.
Als optimistische pessimist geloof ik niet per se dat de meeste mensen deugen, maar ik geloof er wel in dat mensen die niet deugen ook deugdzame dingen kunnen doen en denken. Jezelf daarin weten te prikkelen en motiveren lijkt een bijzonder interessante schakel te zijn. Weinig dingen lijken krachtiger dan mensen die doen wat ze doen omdat ze het willen doen. En wat dat betreft kunnen we nog een hoop leren van het vrouwenwielrennen.
Geschreven door WattCycling trainer Boyd ‘El Tractor’ Welsink
Ook een onverwoestbare tractor kan wel eens sputteren
Komende week staan alle trainingen in het teken van vrouwenwielrennen. Van Bastenaken – Luik de vrouwen editie tot Marianne Vos, een leven monument. Allerlei koersen, rensters en trainingsvormen staan centraal. Dus prikkel jezelf en kom trainen!
